Îro 15ê Gulanê Cejna Zimanê Kurdî ye. Celadet Alî Bedir-Xan û hevreyên wî di 15ê Gulana 1932an de kovara Hawarê çap kir ku vê kovarê ji bo kurdî xizmetên giranbûha kirin. Hawar wek dibistanekê pêşengên zimanê kurdî di bin banê xwe gihand û ji bo îro bû pêşengê hebûna nivîskî a zimanê kurdî.

Her ziman nasnameya civaka xwe ye. Ji ber wê windabûna zimanekî windabûna civaka wî zimanî ye jî. Îro kurdî û zimanên qedîm ên Anatoliya û Mezopotamyayê ji ber kiryarên pişaftinê û pêkanînên xirab ên rayedaran ve li ber xetereya tunebûnê ne. Divê neye jibîrkirin ku parastina zimanekî bi hewldanên takekesî ne mimkun e. Îro şertê ewilî ê parastina zimanekî ew e ku divê ew ziman di qada giştî de bêcûdakarî bi awayekî serbest were bikaranîn û ji aliye hêza giştî ve were piştgirîkirin. Li gorî Atlasa Zimanên Li Ber Xetereyê ya UNESCOyê (Rêxistina Perwerdehî, Zanistî û Çandî ya Neteweyên Yekgirtî) ku di 21ê Sibatê Roja Cîhanî ya Zimanê Zikmakî hatibû weşandin li Tirkiyeyê 15 ziman li ber xetereyê ne. Îro hê jî zimanê kurdî di girtenameyên fermî de wek “zimanekî nenas” tê tomarkirin. Hîn di bîra me de ye ku Gerînendetîya Giştî Ya Ewlehîyê di sepana xwe ya bi 6 zimanan amade kiribû de cih nedabû zimanê duyem ê ku li Tirkiyeyê tê axaftin. Li gelek welatan ji bo zimanên li ber xetereyê ne bername û pergalên parastina zimanan tên sepandin lê mixabin Tirkiye di feraseta xwe di parastina zimanan de hê negihiştiye wê qonaxê.

Bi wesileya 15ê Gulanê Cejna Zimanê Kurdî em dilsoz û xemxûrên kurdî û zimanên qedîm bi hurmet bi bîr tînin.

Her wiha bi wesîleya Cejna Zimanê Kurdî ji bo piştgirîkirina ji aliye hiqûqî û parastin û geşedana zimanên ku li Mêrdînê têne axaftin em damezrandina Komîsyona Mafên Çandî û Zimanî ya Baroya Mêrdînê bi şanazî radigihînin bo raya gişti.

SEROKATIYA BAROYA MÊRDÎNÊ

-----------------------------------------------

Bugün 15 Mayıs Kürtçe Dil Bayramı. Celadet Ali Bedirxan ve arkadaşları 15 Mayıs 1932'de Kürtçe’ye büyük hizmetlerde bulunan Hawar (İmdat, Medet) dergisini yayımladıkları tarih. Hawar bünyesinde önemli isimlerin yetişmesine olanak sağlamış adeta bir okul vazifesi görerek bugün Kürtçe’nin yazınsal varlığına ön ayak olmuştur.

Her dil o dili konuşan toplumların aynı zamanda kimliğidir bu yüzden bir dilin kaybolması o dilin konuşan toplumların da kaybolması demektir. Bugün Kürt dili, yanı sıra Anadolu ve Mezopotamya’da binlerce yıldır konuşulan diller maalesef geçmişte uygulanan asimilasyon uygulamalarından ve bugün kamu gücünü elinde bulunduranların bu dillere yönelik olumsuz tutum ve davranışlarından ötürü yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Unutmamak gerekir ki bir dilin yok olması sadece o dili korumak isteyenlerin bireysel çabalarıyla engellenebilecek bir durum değildir. Günümüzde bir dilin yaşayabilmesinin olmazsa olmaz koşulu o dilin kamusal alanda hiç bir ayrıma maruz kalmaksızın kullanılabilmesi ve kamu tarafından desteklenmesiyle mümkündür. Nitekim Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) 21 Şubat Dünya Anadili günü’nde yayınladığı "Tehlike Altındaki Diller Atlası"na göre, Türkiye'de 15 dil tehlike altında olduğu gözlerden uzak tutulmamalıdır. Bugün halen Kürtçe tutanaklara bilinmeyen dil olarak geçiriliyor. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 6 Dilde hazırlamış olduğu Kadın Acil Destek (KADES) uygulamasında Türkiye’de en çok konuşulan 2. Dil olan Kürtçe’ye yer verilmemesi hafızalarda halen tazeliğini korumaktadır. Bir çok ülkede tehlike altındaki diller için koruma programları yürütülürken maalesef Türkiye anadillerin korunması hassasiyetinden çok uzaktadır.

15 Mayıs Kürtçe Dil Bayramı vesilesiyle Kürtçe’nin ve bütün kadim dillerin yaşatılmasında emeği geçenleri saygıyla anıyor bugün vesilesiyle baromuz bünyesinde Mardin’de konuşulan dillerin korunması, geliştirilmesi ve hukuki olarak desteklenmesi alanlarında faaliyetler yürütecek olan Dilsel ve Kültürel Haklar Komisyonu’nun kuruluşunu kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz.

MARDİN BAROSU BAŞKANLIĞI